vFAS onderschrijft procedurele rechtvaardigheid ingrijpende beslissingen familie- en gezinsleven
Voor de familie- en jeugdrechters van de rechtbanken en gerechtshoven is de kinderopvangtoeslagaffaire aanleiding geweest om te reflecteren op hun werk. Een reflectiecommissie is in april 2022 van start gegaan; vandaag presenteerde zij het onderzoeksrapport ‘Recht Doen aan Kinderen en Ouders’. De Nederlandse vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS) onderschrijft de conclusies, in het bijzonder voor wat betreft het belang van goed feitenonderzoek, het betrekken van de kinderen en de procedurele rechtvaardigheid waar het gaat om beslissingen die diep ingrijpen op het familie- en gezinsleven.
Alexander Leuftink, voorzitter van de vFAS: “Het aanbieden van kosteloze rechtsbijstand in een vroeg stadium vinden we essentieel. Bij voorkeur voordat er een verzoek tot (verlenging van de) uithuisplaatsing, ondertoezichtstelling of gezagsbeëindiging is ingediend. We lezen dat de bijstand van een advocaat bijdraagt aan een betere rechtsbescherming in algemene zin én concreet zorgt voor beter voorbereide ouders. Doordat zij beter voorbereid zijn op de inhoud en de procedures voelen zij zich gesteund. Dat resulteert in rust en draagt bij aan een beter begrip en acceptatie van de beslissing.”
Inzet kosteloze rechtsbijstand
Omdat een jeugdbeschermingsmaatregel een ultiem remedium is, zou een vroegere inzet van kosteloze rechtsbijstand door een advocaat in familie- en jeugdzaken al in een eerder stadium een positief effect kunnen hebben. Eerder bijsturen in een jeugdbeschermingsmaatregel draagt bij aan een werkdrukvermindering van betrokkenen, zoals de Raad voor de Kinderbescherming en gecertificeerde instellingen. De conclusie uit het rapport “Als ouders bijstand hebben van een advocaat, wordt de behandeling op de zitting als meer gelijkwaardig ervaren” is tekenend voor het belang van de rol van een advocaat in deze gevoelige en veelal ontwrichtende processen.
Kindbetrokkenheid
De aanbevelingen van de commissie voor wat betreft kindbetrokkenheid zijn:
- Voer de uniforme werkwijze voor kindgesprekken, zoals geldt bij de hoven, ook in bij de rechtbanken;
- Wijs minderjarigen actief op de mogelijkheid van het meebrengen van een vertrouwenspersoon naar het kindgesprek;
- Stel op basis van de afgelopen pilots de leeftijd vast waarop kinderen worden opgeroepen (dus eventueel ook jonger dan 12 jaar);
- Zet vaker het middel van een bijzonder curator in nu dit vaak als positief wordt ervaren.
Reflectiecommissie
Doel van de reflectiecommissie was om te reflecteren op de rol van de jeugdrechters in jeugdbeschermingszaken en in gezag- en omgangszaken. De centrale vraag die in de opdracht aan ons ter beantwoording is gesteld, is: Hoe biedt de jeugdrechter bij de uitvoering van zijn wettelijke taak de bescherming aan kinderen en (pleeg)ouders in gezags- en omgangskwesties en civiele jeugdbeschermingszaken. De aanbevelingen van de commissie leveren een bijdrage aan het verbeteren van het werk van de familie- en jeugdrechters zodat zij recht kunnen blijven doen aan kinderen en ouders. Het volledige rapport is hier in te zien.
Over de vFAS
De leden van de Nederlandse vereniging Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators – de vFAS – zijn advocaat en vanuit die hoedanigheid onderworpen aan de regels van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA). Aangesloten advocaten houden zich eveneens aan de vFAS-gedragsregels voor de mediator. De vFAS is een versmelting van de verenigingen VPFA en VAS en bestaat in deze vorm sinds 2003. De vFAS heeft 950 leden.
